🙏🙏🙏🙏 ಓಂ ನಮಃ ಶಿವಾಯ 🙏🙏🙏🙏

ದೇಶದಲ್ಲಿ ಶಿವನ 12 ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳು ಎಲ್ಲಿವೆ....?
ಅವುಗಳ ಮಹತ್ವವೇನು....? ಇಲ್ಲಿದೆ ಮಹತ್ವದ ಮಾಹಿತಿ

ಪುರಾಣಗಳು ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ದೇಶಾದ್ಯಂತ 12 ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಇರುವ ಶಿವಲಿಂಗದಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಸ್ವತಃ ಜ್ಯೋತಿಯಾಗಿರುತ್ತಾನೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅವುಗಳನ್ನು ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಪಾಲ್ಗುಣ ಮಾಸದ ಕೃಷ್ಣ ಪಕ್ಷದ ಚತುರ್ದಶಿಯಂದು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಮಹಾಶಿವರಾತ್ರಿ (Mahashivratri) ಹಬ್ಬವನ್ನು ಸಂಭ್ರಮದಿಂದ ಆಚರಿಸಲಾಗುವುದು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಿವ ಭಕ್ತರು ತಮ್ಮ ಉಪವಾಸ, ಪೂಜೆ, ಸ್ಮರಣೆ ಮೂಲಕ ಶಿವನನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿಸಲು, ಶಿವನ ಆಶೀರ್ವಾದ ಪಡೆಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ. ದೇಶದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಶಿವನ ದೇವಾಲಯಗಳಿದ್ದರೂ ಶಿವನ 12 ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳು ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಪುರಾಣಗಳು ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಈ 12 ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿರುವ ಶಿವ ಲಿಂಗದಲ್ಲಿ ಶಿವನು ಸ್ವತಃ ಜ್ಯೋತಿಯಾಗಿ ನೆಲೆಸಿದ್ದಾನೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಇದೆ. ಈ ಕಾರಣಕ್ಕಾಗಿಯೇ ಅವುಗಳನ್ನು ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳ (Jyotirlinga) ದರ್ಶನದಿಂದ ಭಕ್ತರ ಪಾಪಗಳು ನಿವಾರಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ. ದೇಶದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿರುವ ಈ 12 ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳು ಯಾವುವು, ಅವುಗಳ ಮಹತ್ವವೇನು ಎಂದು ತಿಳಿಯೋಣ...

1. ಸೋಮನಾಥ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ, ಗುಜರಾತ್ (Somnath Jyotirlinga, Gujarat)
ಸೋಮನಾಥ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗವು ಗುಜರಾತ್‌ನ ಸೌರಾಷ್ಟ್ರದಲ್ಲಿ ಅರೇಬಿಯನ್ ಸಮುದ್ರದ ದಡದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಸೋಮನಾಥ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ದೇಶದ ಮೊದಲ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ. ಶಿವ ಪುರಾಣದ ಪ್ರಕಾರ, ಪ್ರಜಾಪತಿ ದಕ್ಷನು ಚಂದ್ರನಿಗೆ ಕ್ಷಯರೋಗದ ಶಾಪ ನೀಡಿದಾಗ ಈ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ, ಶಿವನನ್ನು ಆರಾಧಿಸುವ ಮತ್ತು ಧ್ಯಾನ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ, ಚಂದ್ರನಿಗೆ ಶಾಪದಿಂದ ಮುಕ್ತಿ ಸಿಕ್ಕಿತು. ಚಂದ್ರ ದೇವನೇ ಈ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.

2. ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ, ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶ (Mallikarjun Jyotirlinga, Andhra Pradesh)
ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಕೃಷ್ಣ ನದಿಯ (Krishna River) ದಡದಲ್ಲಿರುವ ಶ್ರೀಶೈಲ ಪರ್ವತದ ಮೇಲೆ ಇದೆ. ಇದನ್ನು ದಕ್ಷಿಣದ ಕೈಲಾಸ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಈ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗದ ದರ್ಶನದಿಂದ ಎಂತಹದೇ ಕಷ್ಟ, ಕಾರ್ಪಣ್ಯ ನಿವಾರಣೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ

3. ಮಹಾಕಾಳೆಶ್ವರ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ (Mahakaleshwar Jyotirlinga, Madhya Pradesh)
ಮಹಾಕಾಳೆಶ್ವರ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ (Madhya Pradesh) ಉಜ್ಜಯಿನಿಯ ಕ್ಷಿಪ್ರ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿದೆ. ದೈನಂದಿನ ಭಾಷ್ಮ ಆರತಿ ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿರುವ ಏಕೈಕ ದಕ್ಷಿಣ ಮುಖಿ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ ಇದು.

4. ಓಂಕಾರೇಶ್ವರ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ, ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ (Omkareshwar Jyotirlinga, Madhya Pradesh)
ಓಂಕಾರೇಶ್ವರ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ಮಾಲ್ವಾ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಇದು ನರ್ಮದಾ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿರುವ ಪರ್ವತದ ಮೇಲೆ ಇದೆ. ಯಾತ್ರಾರ್ಥಿಗಳು ಎಲ್ಲಾ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಗಳಿಗೆ ನೀರನ್ನು ತಂದು ಓಂಕಾರೇಶ್ವರದಲ್ಲಿ ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ, ನಂತರ ಅವರ ಎಲ್ಲಾ ತೀರ್ಥಯಾತ್ರೆಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

5. ಕೇದಾರನಾಥ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ, ಉತ್ತರಾಖಂಡ (Kedarnath Jyotirlinga, Uttarakhand)
ಕೇದಾರನಾಥ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ ಉತ್ತರಖಂಡದ ಅಲ್ಖಾನಂದ ಮತ್ತು ಮಂದಕಿನಿ ನದಿಗಳ ತೀರದಲ್ಲಿ ಕೇದಾರ ಎಂಬ ಶಿಖರದಲ್ಲಿದೆ. ಇಲ್ಲಿಂದ ಪೂರ್ವ ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಬದ್ರಿ ವಿಶಾಲ್‌ನ ಬದ್ರಿನಾಥಮ್ ದೇವಾಲಯವಿದೆ. ಕೇದಾರನಾಥ ಭಗವಂತನನ್ನು ನೋಡದೆ ಬದ್ರಿನಾಥಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ಅಪೂರ್ಣ ಮತ್ತು ಫಲಪ್ರದವಲ್ಲ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.

6. ಭೀಮಶಂಕರ್ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ (Bhimashankar Jyotirlinga, Maharashtra)
ಭೀಮಶಂಕರ್ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ (Maharashtra) ಪುಣೆಯಿಂದ 100 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ ಡಕಿನಿಯಲ್ಲಿದೆ. ಇಲ್ಲಿರುವ ಶಿವಲಿಂಗವು ಸಾಕಷ್ಟು ದಪ್ಪವಾಗಿದೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಇದನ್ನು ಮೋಟೆಶ್ವರ ಮಹಾದೇವ್ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.

7. ವಿಶ್ವನಾಥ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ (Vishwanath Jyotirlinga, Uttar Pradesh)
ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ವಾರಣಾಸಿ ನಗರವು ಧರ್ಮ ನಗರಿಯನ್ನು ಕಾಶಿ (Kashi) ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಗಂಗಾ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿದೆ, ಇದು ಬಾಬಾ ವಿಶ್ವನಾಥ ದೇವಾಲಯವಾಗಿದೆ.ಇದನ್ನು ವಿಶ್ವನಾಥ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶಿವನು ಕೈಲಾಸ ತೊರೆದು ಇಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಶಾಶ್ವತ ನಿವಾಸವನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.

8. ತ್ರಿಂಬಕೇಶ್ವರ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ (Trimbakeshwar Jyotirlinga, Maharashtra)
ತ್ರಿಂಬಕೇಶ್ವರ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ನಾಸಿಕ್‌ನಿಂದ ಪಶ್ಚಿಮಕ್ಕೆ 30 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಗೋದಾವರಿ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿರುವ ಈ ದೇವಾಲಯವು ಕಪ್ಪು ಕಲ್ಲುಗಳಿಂದ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಗೌತಮ ಋಷಿ ಮತ್ತು ಗೋದಾವರಿಯ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ಮೇರೆಗೆ ಶಿವನು ಈ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸಿದನು ಮತ್ತು ತ್ರಿಂಬಕೇಶ್ವರ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಪ್ರಸಿದ್ಧನಾದನು ಎಂದು ಶಿವಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ.

9. ವೈದ್ಯನಾಥ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ, ಜಾರ್ಖಂಡ್ (Vaidyanath Jyotirlinga, Jharkhand)
ವೈದ್ಯನಾಥ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ನ ದಿಯೋಘರ್‌ನಲ್ಲಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ವೈದ್ಯನಾಥಮ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಮ್ಮೆ ರಾವಣನು ಶಿವನನ್ನು ಲಂಕಾಕ್ಕೆ ಕರೆದೊಯ್ಯಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದನು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ದಾರಿಯಲ್ಲಿನ ಅಡ್ಡಿ ಕಾರಣ, ಷರತ್ತಿನ ಪ್ರಕಾರ ಶಿವನನ್ನು ಇಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

10. ನಾಗೇಶ್ವಾಲ್ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ, ಗುಜರಾತ್ (Nageshwal Jyotirlinga, Gujarat)
ನಾಗೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನವು ಗುಜರಾತ್‌ನ ಬರೋಡಾ ಪ್ರದೇಶದ ಗೋಮತಿ ದ್ವಾರಕಾಗೆ ಹತ್ತಿರದಲ್ಲಿದೆ. ಧಾರ್ಮಿಕ ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ, ಶಿವನನ್ನು ಸರ್ಪಗಳ ದೇವರು ಮತ್ತು ನಾಗೇಶ್ವರ ಎಂದರೆ ಸರ್ಪಗಳ ದೇವರು ಎಂದು ವರ್ಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಶಿವನ ಆಶಯದಂತೆ ಈ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಕ್ಕೆ ಹೆಸರಿಡಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.

11. ರಾಮೇಶ್ವರ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ, ತಮಿಳುನಾಡು (Rameshwar Jyotirlinga, Tamil Nadu)
ಶಿವನ 11 ನೇ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ ತಮಿಳುನಾಡಿನ (Tamil Nadu) ರಾಮನಾಥಂ ಎಂಬ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿದೆ. ರಾವಣನು ಲಂಕಾಕ್ಕೆ ಏರುವ ಮೊದಲು ರಾಮನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ಶಿವಲಿಂಗವು ರಾಮೇಶ್ವರನ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಯಿತು ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.

12. ಘೃಷ್ಣೇಶ್ವರ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗ, ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ (Ghishneshwar Jyotirlinga, Maharashtra)
ಘೃಷ್ಣೇಶ್ವರ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗವು ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಸಂಭಜಿನಗರ ಬಳಿಯ ದೌಲತಾಬಾದ್ ಬಳಿ ಇದೆ. ಶಿವನ 12 ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಕೊನೆಯದು. ಈ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗವನ್ನು ಘುಷ್ಮೇಶ್ವರ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ.

#Kannada #Kannadaquote #vijaykumarvm #ವಿಬೆಣ್ಣೆ #ಸಂಗ್ರಹ
© ವಿಜು ✍ 💞