0 views
સુખલો - રંજનકુમાર દેસાઈ
રાત ખૂબ જ વીતી ચુકી હતી. નાના બાળકો પણ પોઢી ગયા હતા. તેમને ઘરે કઈ રીતે લઈ જવા?
ફૂટ પ્રશ્ન તલવાર બની માથા પર ઝૂલી રહ્યો હતો. વાતાવરણમા સૂલુની વિદાયમા ગમગીન, હતાશ દેવુનું રૂદન સ્પષ્ટ સંભળાઈ રહ્યું હતું.
જીવન ચલને કા નામ
સુખલો ખાલી રેકડી લઈ.. ગીત ગણગણતો વાડી તરફ ધસી રહ્યો હતો. દેવુના કર્ણ પટે આ સંદેશ મય ગીતના શબ્દો અથડાતા અચાનક તેનું રૂદન શમી ગયું.
અમને જોઈ સુખલા એ પોતાની રેકડી થંભાવી દીધી. અને કોઈ પણ જાત ની પૂછપરછ કર્યા વિના સૌ બાળકો ને પોતાની રેકડી મા ચઢાવી દીધા.
સૂલુના લગ્નની ધમાલમાં દેવુ થાકી ને લોથપોથ થઈ ગઈ હતી. એક માત્ર દીકરીનો સંગાથ છૂટી જતાં આંસુના દરિયામાં પોતાના દર્દો ગમને મિટાવવા મથી રહી હતી.
મૃત સુકુમારની સ્મૃતિ તેના હૈયાને દઝાડી રહી હતી.
એ હયાત હોત તો?
દીકરીની વિદાય ટાણે મને ગળે બાઝતા મા જણી દેવુએ અશ્રુભીના નયને મને સવાલ કર્યો હતો. તેની કરુણાર્દ હાલત નિહાળી હું વ્યથિત થઈ રહ્યો હતો..
આ જ હાલત માં તેના થાક નો.. વિષાદનો ખ્યાલ કરી હું તેને માટે ટાંગો તલાશી રહ્યો હતો.
નસીબજોગે સુંદર લાલના મિત્રનો ટાંગો મળી ગયો. અને મેં દેવુ નો હાથ ઝાલી ટાંગામાં ચઢાવી દીધી. શ્રીમતીજી પણ પોતાની નણંદબાની પડખે ગોઠવાઈ ગયા. અને હું ટાંગાવાળાની બાજુમાં બેસી ગયો. સુંદર લાલ હિસાબ માટે વાડીમાં રોકાઈ ગયા હતા.
દૂર વાતાવરણમાં પુન : સુખલાનું ગીત ગુંજી ઉઠ્યું. તેનું સર્વસ્વ છિનવાઈ ગયું હતું. છતાં તે મસ્ત અલગારી જીવની માફક જિંદગીના બાકીના દિવસો ખુટાડી રહ્યો હતો.
જયારે દેવુ?
દસ વર્ષ થી પણ અધિક સમયથી દીકરાના મોતને અસાધ્ય બીમારીની માફક છાતીએ વળગાડીને બેઠી હતી. દુઃખનું ઓસડ દહાડા તે કહેતી દેવુ એ ખોટી પુરવાર કરી હતી.:
સુકુમારના મોતે દેવુ અર્ધ પાગલ બની ગઈ હતી. પોતાના પતિ સુંદર લાલે કુછંદે ચઢી દીકરાને ગુમાવ્યો હતો. તે વાત દેવુના દિલો દિમાગમાં ઊંડે સુધી ઘુસી ગઈ હતી. તેની બીમારી માટે કેટલા ઉપાય, મંત્ર જાપ કર્યા હતા. માનતાઓ રાખી હતી. પણ તેની હાલતમાં કોઈ સુધારો આવ્યો ન્હોતો.
ટાંગો ઝડપી ગતિએ આગળ ધપી રહ્યો હતો. અને હું અતીતની યાદોમાં સરી પડ્યો હતો.
સુંદર લાલે દેવુની નિરક્ષરતા - ભોળપણ નો લાભ લઈ ખુબ સતાવી હતી. ઉગ્ર સ્વભાવ થકી તેઓ દેવુની મારઝુડ પણ કરતા હતા.
તેઓ ગોરા કુંભારની અલ્લ્ડ છોકરી શ્યામલી પાછળ ઘેલા બની ગયા હતા. શ્યામલી એ ન જાણે કેટલાના ઘર ભંગાવ્યા હતા. તેની પાછળ જમીન, ખેતીવાડી પણ ખુંવાર કરી હતી.
આ બઘી વાતો ઊડતી ઊડતી મારા કાને આવી હતી. અમારી ન્યાતના અગ્રગણ્ય પેથા કાકા એ આંખે દેખ્યો અહેવાલ આપ્યો હતો. દેવુના દુઃખની વાતો સાંભળી હું સળગી ઊઠ્યો હતો. મારું હૈયું ચિરાઈ ગયું હતું. પત્ર દ્વારા મેં તેમની આકરી ઝાટકણી કરી હતી. અગત્યના કામો પડતા મૂકી હું તેમને સમજાવવા મહેમદાવાદ આવ્યો હતો. સાળા બનેવી વચ્ચે ભારે ચકમક ઝરી ગઈ હતી. સુંદર લાલે ગુસ્સામાં તેમને ઘરની બહાર તગેડી મુક્વાની ધમકી ઉચ્ચારી હતી.
હું તેમને મારે ઘરે લઈ આવવા તૈયાર હતો.. પણ એક આર્ય નારી ની જેમ દેવુએ મારો વિરોધ...
ફૂટ પ્રશ્ન તલવાર બની માથા પર ઝૂલી રહ્યો હતો. વાતાવરણમા સૂલુની વિદાયમા ગમગીન, હતાશ દેવુનું રૂદન સ્પષ્ટ સંભળાઈ રહ્યું હતું.
જીવન ચલને કા નામ
સુખલો ખાલી રેકડી લઈ.. ગીત ગણગણતો વાડી તરફ ધસી રહ્યો હતો. દેવુના કર્ણ પટે આ સંદેશ મય ગીતના શબ્દો અથડાતા અચાનક તેનું રૂદન શમી ગયું.
અમને જોઈ સુખલા એ પોતાની રેકડી થંભાવી દીધી. અને કોઈ પણ જાત ની પૂછપરછ કર્યા વિના સૌ બાળકો ને પોતાની રેકડી મા ચઢાવી દીધા.
સૂલુના લગ્નની ધમાલમાં દેવુ થાકી ને લોથપોથ થઈ ગઈ હતી. એક માત્ર દીકરીનો સંગાથ છૂટી જતાં આંસુના દરિયામાં પોતાના દર્દો ગમને મિટાવવા મથી રહી હતી.
મૃત સુકુમારની સ્મૃતિ તેના હૈયાને દઝાડી રહી હતી.
એ હયાત હોત તો?
દીકરીની વિદાય ટાણે મને ગળે બાઝતા મા જણી દેવુએ અશ્રુભીના નયને મને સવાલ કર્યો હતો. તેની કરુણાર્દ હાલત નિહાળી હું વ્યથિત થઈ રહ્યો હતો..
આ જ હાલત માં તેના થાક નો.. વિષાદનો ખ્યાલ કરી હું તેને માટે ટાંગો તલાશી રહ્યો હતો.
નસીબજોગે સુંદર લાલના મિત્રનો ટાંગો મળી ગયો. અને મેં દેવુ નો હાથ ઝાલી ટાંગામાં ચઢાવી દીધી. શ્રીમતીજી પણ પોતાની નણંદબાની પડખે ગોઠવાઈ ગયા. અને હું ટાંગાવાળાની બાજુમાં બેસી ગયો. સુંદર લાલ હિસાબ માટે વાડીમાં રોકાઈ ગયા હતા.
દૂર વાતાવરણમાં પુન : સુખલાનું ગીત ગુંજી ઉઠ્યું. તેનું સર્વસ્વ છિનવાઈ ગયું હતું. છતાં તે મસ્ત અલગારી જીવની માફક જિંદગીના બાકીના દિવસો ખુટાડી રહ્યો હતો.
જયારે દેવુ?
દસ વર્ષ થી પણ અધિક સમયથી દીકરાના મોતને અસાધ્ય બીમારીની માફક છાતીએ વળગાડીને બેઠી હતી. દુઃખનું ઓસડ દહાડા તે કહેતી દેવુ એ ખોટી પુરવાર કરી હતી.:
સુકુમારના મોતે દેવુ અર્ધ પાગલ બની ગઈ હતી. પોતાના પતિ સુંદર લાલે કુછંદે ચઢી દીકરાને ગુમાવ્યો હતો. તે વાત દેવુના દિલો દિમાગમાં ઊંડે સુધી ઘુસી ગઈ હતી. તેની બીમારી માટે કેટલા ઉપાય, મંત્ર જાપ કર્યા હતા. માનતાઓ રાખી હતી. પણ તેની હાલતમાં કોઈ સુધારો આવ્યો ન્હોતો.
ટાંગો ઝડપી ગતિએ આગળ ધપી રહ્યો હતો. અને હું અતીતની યાદોમાં સરી પડ્યો હતો.
સુંદર લાલે દેવુની નિરક્ષરતા - ભોળપણ નો લાભ લઈ ખુબ સતાવી હતી. ઉગ્ર સ્વભાવ થકી તેઓ દેવુની મારઝુડ પણ કરતા હતા.
તેઓ ગોરા કુંભારની અલ્લ્ડ છોકરી શ્યામલી પાછળ ઘેલા બની ગયા હતા. શ્યામલી એ ન જાણે કેટલાના ઘર ભંગાવ્યા હતા. તેની પાછળ જમીન, ખેતીવાડી પણ ખુંવાર કરી હતી.
આ બઘી વાતો ઊડતી ઊડતી મારા કાને આવી હતી. અમારી ન્યાતના અગ્રગણ્ય પેથા કાકા એ આંખે દેખ્યો અહેવાલ આપ્યો હતો. દેવુના દુઃખની વાતો સાંભળી હું સળગી ઊઠ્યો હતો. મારું હૈયું ચિરાઈ ગયું હતું. પત્ર દ્વારા મેં તેમની આકરી ઝાટકણી કરી હતી. અગત્યના કામો પડતા મૂકી હું તેમને સમજાવવા મહેમદાવાદ આવ્યો હતો. સાળા બનેવી વચ્ચે ભારે ચકમક ઝરી ગઈ હતી. સુંદર લાલે ગુસ્સામાં તેમને ઘરની બહાર તગેડી મુક્વાની ધમકી ઉચ્ચારી હતી.
હું તેમને મારે ઘરે લઈ આવવા તૈયાર હતો.. પણ એક આર્ય નારી ની જેમ દેવુએ મારો વિરોધ...
