1 views
માતૃસત્તાક સમાજ
માતૃસત્તાક સમાજમાં સ્ત્રીઓ ઘણી સ્વતંત્ર, આત્મનિર્ભર અને મુક્ત હતી. સ્ત્રી કોઈની મિલકત ન હતી. તે સમયે મહિલાઓના આત્મનિર્ણયને ઉચ્ચ પ્રાથમિકતા હતી અને તેને કુદરતી પ્રક્રિયા તરીકે જોવામાં આવતી હતી. આજે, આપણે સ્ત્રી મુક્તિ માટે શારીરિક કે માનસિક ઘણા મૌખિક અને કાનૂની સંઘર્ષોમાંથી પસાર થઈ રહી છે . આર્ટિકલ પર આર્ટિકલ લખાઈ રહ્યા છે, પરંતુ મહિલાઓની સ્થિતિ યથાવત્ છે. આ સંદર્ભમાં માતૃસત્તાક સમાજ પોતાના નિર્ણયો અને કાર્યોમાં મહિલાઓને કેટલી સ્વતંત્રતા આપી રહ્યો છે, તે વિચારવાનો વિષય છે. માતા પરિવારના મૂલ્યવાન નિર્ણયો મુક્તપણે લેતી હતી અને પરિવારના તમામ પુરુષો કોઈપણ અવરોધ વિના તે નિર્ણયનું પાલન કરતા હતા. તે જરા પણ આશ્ચર્યજનક નથી.
કદાચ માનવું મુશ્કેલ છે, પરંતુ તે સમય દરમિયાન મહિલાઓ દરેક સાહસમાં પહેલ કરતી હતી અને આ આશ્ચર્યજનક નહીં પરંતુ એક કુદરતી ઘટના હતી, જેમ કે આજના પિતૃસત્તાક સમાજમાં, પુરુષો તેમની હિંમત બતાવે છે અથવા મુશ્કેલીના સમયે આગળ વધે છે. આ અનુસાર, માતૃસત્તાક સમાજની સ્ત્રીઓ પશુ-શિકારથી લઈને પથ્થર-પ્રાણી અને તીર-ચાલકી, છરી ચલાવવા, પર્વતારોહણ, તરવું, નૃત્ય વગેરે જેવી વિવિધ કળાઓમાં નિપુણ હતી. તેઓ પુરુષો કરતાં વધુ ઝડપી અને વધુ હિંમતવાન હતી . જ્યારે જંગલમાં રહેતી વખતે જંગલી પ્રાણીઓ હુમલો કરે ત્યારે માત્ર બહાદુર મહિલાઓ જ આગળ વધીને યોદ્ધાની જેમ તેમનો સામનો કરતી. એ વાત સાચી છે કે આ વાત માનતા આપણને થોડો સમય લાગશે કારણ કે આપણે પિતૃસત્તાક સમાજમાં બીજી વસ્તુઓ જોવા અને સાંભળવાના આદી બની ગયા છીએ.
કેવી રીતે ધીમે ધીમે સ્ત્રીને તેની સ્વતંત્રતા અને સ્વતંત્રતાથી વંચિત કરવામાં આવે છે, તેનું અપહરણ કરવામાં આવે છે, તેને ગુલામ બનાવવામાં આવી રહી છે, તેને ખરીદવામાં આવી રહી છે, સમાજમાં એકથી વધુ પત્ની રાખવાનો કાયદો કેવી રીતે લાગુ થાય છે. સ્ત્રી સિસ્ટમ પુરૂષ સિસ્ટમમાં ફેરવાઈ રહી છે. સ્ત્રીઓનું યોદ્ધા સ્વરૂપ અદૃશ્ય થતું જાય છે અને પુરુષો વાસ્તવિક યોદ્ધાઓ તરીકે શક્તિ મેળવે છે. આજના યુગ માં સ્ત્રીઓ માત્ર સુંદર અને સૌમ્ય હોય છે. તે પોતાનું જીવન બંદીનીની જેમ જીવે છે. આજે સ્ત્રીઓને ભોગવિલાસ તરીકે જોવામાં આવે છે, સામન્તી માનસિકતા હેઠળ સ્ત્રીઓ પર બળાત્કાર કરે છે. સ્ત્રીઓ જાતીય શોષણનો ભોગ બને છે અને તેમના અસ્તિત્વ માટે લડી રહી છે.
આજે આપણાં પુરુષપ્રધાન સમાજ માં જ્યાં સ્ત્રીઓનું સ્થાન ખોવાઈ રહ્યું છે ત્યાં માતૃસત્તાક સમાજ ને પાછો લાવવો અશક્ય છે. પરંતુ એક વાત એક મહિલા ની દૃષ્ટિ એ જોવામાં આવે તો પુરુષપ્રધાન કે પિતૃસત્તાક સમાજ કરતાં માતૃસત્તાક સમાજ વધું કાર્યરત્ અને વધું સફળ નીવડી શકે એમ છે.
© Shagun
કદાચ માનવું મુશ્કેલ છે, પરંતુ તે સમય દરમિયાન મહિલાઓ દરેક સાહસમાં પહેલ કરતી હતી અને આ આશ્ચર્યજનક નહીં પરંતુ એક કુદરતી ઘટના હતી, જેમ કે આજના પિતૃસત્તાક સમાજમાં, પુરુષો તેમની હિંમત બતાવે છે અથવા મુશ્કેલીના સમયે આગળ વધે છે. આ અનુસાર, માતૃસત્તાક સમાજની સ્ત્રીઓ પશુ-શિકારથી લઈને પથ્થર-પ્રાણી અને તીર-ચાલકી, છરી ચલાવવા, પર્વતારોહણ, તરવું, નૃત્ય વગેરે જેવી વિવિધ કળાઓમાં નિપુણ હતી. તેઓ પુરુષો કરતાં વધુ ઝડપી અને વધુ હિંમતવાન હતી . જ્યારે જંગલમાં રહેતી વખતે જંગલી પ્રાણીઓ હુમલો કરે ત્યારે માત્ર બહાદુર મહિલાઓ જ આગળ વધીને યોદ્ધાની જેમ તેમનો સામનો કરતી. એ વાત સાચી છે કે આ વાત માનતા આપણને થોડો સમય લાગશે કારણ કે આપણે પિતૃસત્તાક સમાજમાં બીજી વસ્તુઓ જોવા અને સાંભળવાના આદી બની ગયા છીએ.
કેવી રીતે ધીમે ધીમે સ્ત્રીને તેની સ્વતંત્રતા અને સ્વતંત્રતાથી વંચિત કરવામાં આવે છે, તેનું અપહરણ કરવામાં આવે છે, તેને ગુલામ બનાવવામાં આવી રહી છે, તેને ખરીદવામાં આવી રહી છે, સમાજમાં એકથી વધુ પત્ની રાખવાનો કાયદો કેવી રીતે લાગુ થાય છે. સ્ત્રી સિસ્ટમ પુરૂષ સિસ્ટમમાં ફેરવાઈ રહી છે. સ્ત્રીઓનું યોદ્ધા સ્વરૂપ અદૃશ્ય થતું જાય છે અને પુરુષો વાસ્તવિક યોદ્ધાઓ તરીકે શક્તિ મેળવે છે. આજના યુગ માં સ્ત્રીઓ માત્ર સુંદર અને સૌમ્ય હોય છે. તે પોતાનું જીવન બંદીનીની જેમ જીવે છે. આજે સ્ત્રીઓને ભોગવિલાસ તરીકે જોવામાં આવે છે, સામન્તી માનસિકતા હેઠળ સ્ત્રીઓ પર બળાત્કાર કરે છે. સ્ત્રીઓ જાતીય શોષણનો ભોગ બને છે અને તેમના અસ્તિત્વ માટે લડી રહી છે.
આજે આપણાં પુરુષપ્રધાન સમાજ માં જ્યાં સ્ત્રીઓનું સ્થાન ખોવાઈ રહ્યું છે ત્યાં માતૃસત્તાક સમાજ ને પાછો લાવવો અશક્ય છે. પરંતુ એક વાત એક મહિલા ની દૃષ્ટિ એ જોવામાં આવે તો પુરુષપ્રધાન કે પિતૃસત્તાક સમાજ કરતાં માતૃસત્તાક સમાજ વધું કાર્યરત્ અને વધું સફળ નીવડી શકે એમ છે.
© Shagun
Related Stories
