6 views
सर्व्हे नंबर २५ - भाग २
सर्व्हे नंबर २५
भाग २
मी आणि सीमंतिनी शांत बसलो. मनात विचार येऊ लागले, एकट्याने कधी राहावं लागलं तर? सीमंतिनी गप्पच होती. आम्ही घरी आलो. चहा पिता पिता सीमंतिनीने पुन्हा विषयाला हात घातला. "काय वाटतंय तुला?, ते जर समाधी काढत असतील तर घ्यायची का?"
"हम्म, मला पण तेच समजत नाहीये, काय करायचं? मनात भीती राहिली तर उगाचच संदर्भ जोडत बसणार आणि काहीही घडलं कि तीच भीती मनात घर करणार." मी निःश्वास टाकत बोललो.
"तसं काही नसतं रे, लोक स्मशानभुमी जवळ बिल्डिंग बांधून राहतात. गुप्ताला सांग, ते व्यवस्थित काढा मगच डील करू". सीमंतिनी आत्मविश्वासाने बोलली.
मी गुप्ताला फोन करून लगेच कळवले. दोन दिवसात व्यवहार ठरवला. जागेच्या नव्या मालकाने दुसऱ्याच दिवशी समाधी इतर ठिकाणी हलवली. रविवारी मी आणि सीमंतिनी पुन्हा जागा पाहायला गेलो. बुल्डोजर ने लेव्हलिंग करून गवतसुद्धा पाडले होते. त्यामुळे जागा आता मोठी आणि मोकळी वाटत होती. आम्ही दोघेही खुश झालो. काही दिवसातच जागेचा व्यवहार पूर्ण करून जागा ताब्यात घेतली आणि इतर मोकळ्या बाजूंनी तारेचे कुंपण घातले. काही दिवसांची सुट्टी घेऊन नर्सरीतुन झाडे मागवली. चाफा, मधुमालती, कांचन, रातराणी, सोनचाफा, गुलमोहर, कृष्णवेल, अशी झाडे वेली कुंपणाच्या बाजूने लावून आतील भागात नारळ, आंबा, चिकू, फणस, सीताफळ, पेरू, जांभूळ अशी झाडे लावली. जागेला लागून एक नैसर्गिक तलाव असल्याने पाण्याची कमतरता नव्हती. बाजूच्या आदिवासी पाड्यातील एक जोडपं देखरेखीसाठी कामावर ठेवलं. एका बाजूला २ खोल्यांचं छोटसं घर बांधून घेतलं. बघता बघता ३ महिन्यांत "स्वनातलं घर" तयार झालं.
पावसाळा सरला होता. थंडीला नुकतीच सुरुवात झाली होती. वीकेंड ला मी आणि सीमंतिनी सिम्बाला घेऊन जायला निघालो. प्रथमच वस्ती करणार होतो. त्यामुळे खाण्यापिण्याचा सामान, अंथरून, पांघरून वगैरे सर्व काही सोबत घेतलेले. आम्ही फार्म हाऊस वर पोहोचलो तेव्हा संध्याकाळचे सहा वाजले होते. देखभालीसाठी ठेवलेली माणसे घरी जाताना दिसली. त्यांना गाडीचा हॉर्न दिला, तसे ते मागे फिरून आले.
"काय झालं?, आज लवकर चालले घरी". मी विचारलं.
"साहेब, काळोख व्हायच्या आत घरी जातो, न्हायतर बाई माणूस रातच्याला घाबरतो". हाल्या म्हणाला.
हाल्या तसा स्वभावाने फारच गरीब, पण तो असताना त्याची बायको घाबरते हे काही मला पटत नव्हते. दारू प्यायला जायचे असेल म्हणून बहाणा करत असावा असा मी अंदाज बांधला. हाल्याने सामान आत ठेवायला मदत केली. त्याच्या हातात १०० रुपये टेकवून, सकाळी लवकर यायला सांगितले.
अस्तव्यस्त वाढलेली दाढी, सैल आणि मळके कपडे आणि कंबरेला गुंडाळलेला टॉवेल असा त्याचा पेहराव.
दोघेही पायवाटेने निघाले. त्याची बायको "हाली" मात्र चालता चालता सारखी मागे वळून पाहत होती. सीमंतिनीच तिच्याकडे लक्ष नव्हतं. पणं कदाचित तिला काही सांगायचं होतं. मी हालीकडे दुर्लक्ष केलं. सिम्बाला मोकळं सोडलं, तसा तो ही गार्डन मध्ये पळू लागला. एवढी मोकळीक तोही प्रथमच अनुभवत होता. आम्ही आत गेलो. चुलीवरच जेवण वगैरे करायचा बेत असल्याने हाल्याने जमवून ठेवलेली सुकी लाकडं काढली. चहा ठेवला. मग चहा घेऊन गार्डन मध्ये मी आणि सीमंतिनी मोकळ्या हवेत बसलो. काळोख अजून पसरला नव्हता. मधुमालती आणि कांचनच्या फुलांचा सुगंध वातावरणाला सुगंधित आनंदी बनवत होते. मनाला प्रसन्न वाटत होते. मोबाईलवर लता मंगेशकरांची सुरेल गाणी लावली. काळोख पसरू लागला तसं आतील बाहेरील लाईट्स चालू केल्या. सिम्बा अजूनही खेळत होता. बागडत होता. गवतामध्ये नाक खुपसून कसला वास घेत होता. मध्येच माती उकरून नखांना ताजे करत होता. त्याला आत येण्यासाठी मी आवाज दिला, "चल बाबू, सिम्बू चल मी चाललो."
सिम्बा धावतच माझ्यापर्यंत आला. त्याच्या डोक्यावर आणि पाठीवर हात फिरवत आम्ही दोघेही आत गेलो. सीमंतिनीने पिशवीतून सामान बाहेर काढला. सिम्बाने एक कांदा पळवला आणि कोपऱ्यात जाऊन त्याच्याशी खेळात बसला. मी कांदा, टोमॅटो, कापले. वाटण तयार केले. सोबत आणलेले चिकन हळदीमध्ये शिजवून सिम्बासाठी बाजूला काढले आणि बाकी आमच्यासाठी वेगळी भाजी केली. थोडं थंड झाल्यावर सिम्बाने रस्सा पिला आणि चिकणचा एक तुकडा तोंडाने उचलून खायला बाहेर घेऊन गेला. आम्ही जेवण बनवण्यात व्यस्त होतो तोच सिम्बा जोरजोरात भुंकू लागला. सुरुवातीला दुर्लक्ष केलं पणं आवाज थांबत नाही, कोणी आलं असेल, म्हणून मी बाहेर आलो. बाहेर कुणीही नव्हतं. पण सिम्बा मात्र जिवाच्या आकांताने भुंकतच होता. त्याच्या डोक्यावरून पाठीवरून हात फिरवत त्याला शांत करण्याचा प्रयत्न करतच होतो तेवढ्यात सीमंतिनीच्या किंचाळण्याचा आवाज आला. मी आणि सिम्बा धावतच आत गेलो.
पाल जवळ पडल्यामुळे सीमंतिनी घाबरली होती. तिच्या अंगाचा थरकाप उडाला होता.
"काय गं, पालीला घाबरतेस" मी म्हणालो.
"घाबरत नाही, पणं घाण वाटते. अंगाला शिरशिरी भरते". कापतच ती म्हणाली.
तिला बाजूला बसवणार तोच लाईट गेली. सर्वत्र काळोख पसरला. मोबाईलची फ्लॅश चालू करून सीमंतिनीकडे दिली. सिम्बा बाहेर येऊन पुन्हा भुंकू लागलेला. काळोखात पुढे जाऊ नये म्हणून मी त्याच्या मागेच बाहेर आलो. सिम्बा गार्डेनच्या एका बाजूला जाऊन जोराजोराने भुंकत होता. मी त्याला सावरण्यासाठी पुढे सरकलो, तोच त्या भयाण काळोखात विडीचे पेटलेले टोक लाल निखाऱ्याने चमकताना दिसले.
"कोण आहे तिकडे?" मी आवाज दिला.
पण समोरून काहीच प्रत्युत्तर मिळाले नाही. सिम्बाचे ओरडणे थांबत नव्हते. त्याचा गोंधळ ऐकून सीमंतिनी सुद्धा बाहेर आली. मोबाईल फ्लॅशच्या उजेडात मी पुढे सरसावलो. गार्डन मध्ये एका दगडावर एक धिप्पाड शरीराचा वृद्ध विडी फुंकत बसला होता. त्याच्याच नादात तो आणि त्याच्या खांद्याला खांदा लावून एक म्हातारी. मी काही विचारतोय किंवा सिम्बा भुंकतोय याची थोडीही तमा न बाळगता, ते दोघेही माझ्याकडे पाहत होते. त्यांच्या अबोलपणाची मला भीती वाटू लागली होती./ मी पुन्हा विचारण्याचं धाडस केलं, "कोण तुम्ही? काय हवंय? गेटमधून आत कसे आलात?"
तो म्हातारा काहीच बोलत नव्हता. तेवढ्यात लाईट आली. मी मागे वळून पाहिलं. सीमंतिनी गॅलरीत उभी होती. सिम्बा भुंकायचा थांबलेला. पुन्हा वळून मी त्या म्हाताऱ्याला विचारणार तोच ते दोघेही गायब.
मला धक्का बसला. कुठे गेले ते दोघे?. मी इकडे तिकडे पाहत परत फिरलो.
"काय झालं रे, कोण होत?, सिम्बू का भुंकत होता?" सीमंतिनी एकामागून एक प्रश्न विचारू लागली. मी अनुत्तरित होतो.
"काही नाही गं, कोणी नव्हतं. कुत्रा मांजर दिसला असेल त्याला म्हणून भुंकत असेल". मी म्हणालो.
वेळ सावरली असली तरीही रात्र अजून सरायची होती.
© SURYAKANT_R.J.
भाग २
मी आणि सीमंतिनी शांत बसलो. मनात विचार येऊ लागले, एकट्याने कधी राहावं लागलं तर? सीमंतिनी गप्पच होती. आम्ही घरी आलो. चहा पिता पिता सीमंतिनीने पुन्हा विषयाला हात घातला. "काय वाटतंय तुला?, ते जर समाधी काढत असतील तर घ्यायची का?"
"हम्म, मला पण तेच समजत नाहीये, काय करायचं? मनात भीती राहिली तर उगाचच संदर्भ जोडत बसणार आणि काहीही घडलं कि तीच भीती मनात घर करणार." मी निःश्वास टाकत बोललो.
"तसं काही नसतं रे, लोक स्मशानभुमी जवळ बिल्डिंग बांधून राहतात. गुप्ताला सांग, ते व्यवस्थित काढा मगच डील करू". सीमंतिनी आत्मविश्वासाने बोलली.
मी गुप्ताला फोन करून लगेच कळवले. दोन दिवसात व्यवहार ठरवला. जागेच्या नव्या मालकाने दुसऱ्याच दिवशी समाधी इतर ठिकाणी हलवली. रविवारी मी आणि सीमंतिनी पुन्हा जागा पाहायला गेलो. बुल्डोजर ने लेव्हलिंग करून गवतसुद्धा पाडले होते. त्यामुळे जागा आता मोठी आणि मोकळी वाटत होती. आम्ही दोघेही खुश झालो. काही दिवसातच जागेचा व्यवहार पूर्ण करून जागा ताब्यात घेतली आणि इतर मोकळ्या बाजूंनी तारेचे कुंपण घातले. काही दिवसांची सुट्टी घेऊन नर्सरीतुन झाडे मागवली. चाफा, मधुमालती, कांचन, रातराणी, सोनचाफा, गुलमोहर, कृष्णवेल, अशी झाडे वेली कुंपणाच्या बाजूने लावून आतील भागात नारळ, आंबा, चिकू, फणस, सीताफळ, पेरू, जांभूळ अशी झाडे लावली. जागेला लागून एक नैसर्गिक तलाव असल्याने पाण्याची कमतरता नव्हती. बाजूच्या आदिवासी पाड्यातील एक जोडपं देखरेखीसाठी कामावर ठेवलं. एका बाजूला २ खोल्यांचं छोटसं घर बांधून घेतलं. बघता बघता ३ महिन्यांत "स्वनातलं घर" तयार झालं.
पावसाळा सरला होता. थंडीला नुकतीच सुरुवात झाली होती. वीकेंड ला मी आणि सीमंतिनी सिम्बाला घेऊन जायला निघालो. प्रथमच वस्ती करणार होतो. त्यामुळे खाण्यापिण्याचा सामान, अंथरून, पांघरून वगैरे सर्व काही सोबत घेतलेले. आम्ही फार्म हाऊस वर पोहोचलो तेव्हा संध्याकाळचे सहा वाजले होते. देखभालीसाठी ठेवलेली माणसे घरी जाताना दिसली. त्यांना गाडीचा हॉर्न दिला, तसे ते मागे फिरून आले.
"काय झालं?, आज लवकर चालले घरी". मी विचारलं.
"साहेब, काळोख व्हायच्या आत घरी जातो, न्हायतर बाई माणूस रातच्याला घाबरतो". हाल्या म्हणाला.
हाल्या तसा स्वभावाने फारच गरीब, पण तो असताना त्याची बायको घाबरते हे काही मला पटत नव्हते. दारू प्यायला जायचे असेल म्हणून बहाणा करत असावा असा मी अंदाज बांधला. हाल्याने सामान आत ठेवायला मदत केली. त्याच्या हातात १०० रुपये टेकवून, सकाळी लवकर यायला सांगितले.
अस्तव्यस्त वाढलेली दाढी, सैल आणि मळके कपडे आणि कंबरेला गुंडाळलेला टॉवेल असा त्याचा पेहराव.
दोघेही पायवाटेने निघाले. त्याची बायको "हाली" मात्र चालता चालता सारखी मागे वळून पाहत होती. सीमंतिनीच तिच्याकडे लक्ष नव्हतं. पणं कदाचित तिला काही सांगायचं होतं. मी हालीकडे दुर्लक्ष केलं. सिम्बाला मोकळं सोडलं, तसा तो ही गार्डन मध्ये पळू लागला. एवढी मोकळीक तोही प्रथमच अनुभवत होता. आम्ही आत गेलो. चुलीवरच जेवण वगैरे करायचा बेत असल्याने हाल्याने जमवून ठेवलेली सुकी लाकडं काढली. चहा ठेवला. मग चहा घेऊन गार्डन मध्ये मी आणि सीमंतिनी मोकळ्या हवेत बसलो. काळोख अजून पसरला नव्हता. मधुमालती आणि कांचनच्या फुलांचा सुगंध वातावरणाला सुगंधित आनंदी बनवत होते. मनाला प्रसन्न वाटत होते. मोबाईलवर लता मंगेशकरांची सुरेल गाणी लावली. काळोख पसरू लागला तसं आतील बाहेरील लाईट्स चालू केल्या. सिम्बा अजूनही खेळत होता. बागडत होता. गवतामध्ये नाक खुपसून कसला वास घेत होता. मध्येच माती उकरून नखांना ताजे करत होता. त्याला आत येण्यासाठी मी आवाज दिला, "चल बाबू, सिम्बू चल मी चाललो."
सिम्बा धावतच माझ्यापर्यंत आला. त्याच्या डोक्यावर आणि पाठीवर हात फिरवत आम्ही दोघेही आत गेलो. सीमंतिनीने पिशवीतून सामान बाहेर काढला. सिम्बाने एक कांदा पळवला आणि कोपऱ्यात जाऊन त्याच्याशी खेळात बसला. मी कांदा, टोमॅटो, कापले. वाटण तयार केले. सोबत आणलेले चिकन हळदीमध्ये शिजवून सिम्बासाठी बाजूला काढले आणि बाकी आमच्यासाठी वेगळी भाजी केली. थोडं थंड झाल्यावर सिम्बाने रस्सा पिला आणि चिकणचा एक तुकडा तोंडाने उचलून खायला बाहेर घेऊन गेला. आम्ही जेवण बनवण्यात व्यस्त होतो तोच सिम्बा जोरजोरात भुंकू लागला. सुरुवातीला दुर्लक्ष केलं पणं आवाज थांबत नाही, कोणी आलं असेल, म्हणून मी बाहेर आलो. बाहेर कुणीही नव्हतं. पण सिम्बा मात्र जिवाच्या आकांताने भुंकतच होता. त्याच्या डोक्यावरून पाठीवरून हात फिरवत त्याला शांत करण्याचा प्रयत्न करतच होतो तेवढ्यात सीमंतिनीच्या किंचाळण्याचा आवाज आला. मी आणि सिम्बा धावतच आत गेलो.
पाल जवळ पडल्यामुळे सीमंतिनी घाबरली होती. तिच्या अंगाचा थरकाप उडाला होता.
"काय गं, पालीला घाबरतेस" मी म्हणालो.
"घाबरत नाही, पणं घाण वाटते. अंगाला शिरशिरी भरते". कापतच ती म्हणाली.
तिला बाजूला बसवणार तोच लाईट गेली. सर्वत्र काळोख पसरला. मोबाईलची फ्लॅश चालू करून सीमंतिनीकडे दिली. सिम्बा बाहेर येऊन पुन्हा भुंकू लागलेला. काळोखात पुढे जाऊ नये म्हणून मी त्याच्या मागेच बाहेर आलो. सिम्बा गार्डेनच्या एका बाजूला जाऊन जोराजोराने भुंकत होता. मी त्याला सावरण्यासाठी पुढे सरकलो, तोच त्या भयाण काळोखात विडीचे पेटलेले टोक लाल निखाऱ्याने चमकताना दिसले.
"कोण आहे तिकडे?" मी आवाज दिला.
पण समोरून काहीच प्रत्युत्तर मिळाले नाही. सिम्बाचे ओरडणे थांबत नव्हते. त्याचा गोंधळ ऐकून सीमंतिनी सुद्धा बाहेर आली. मोबाईल फ्लॅशच्या उजेडात मी पुढे सरसावलो. गार्डन मध्ये एका दगडावर एक धिप्पाड शरीराचा वृद्ध विडी फुंकत बसला होता. त्याच्याच नादात तो आणि त्याच्या खांद्याला खांदा लावून एक म्हातारी. मी काही विचारतोय किंवा सिम्बा भुंकतोय याची थोडीही तमा न बाळगता, ते दोघेही माझ्याकडे पाहत होते. त्यांच्या अबोलपणाची मला भीती वाटू लागली होती./ मी पुन्हा विचारण्याचं धाडस केलं, "कोण तुम्ही? काय हवंय? गेटमधून आत कसे आलात?"
तो म्हातारा काहीच बोलत नव्हता. तेवढ्यात लाईट आली. मी मागे वळून पाहिलं. सीमंतिनी गॅलरीत उभी होती. सिम्बा भुंकायचा थांबलेला. पुन्हा वळून मी त्या म्हाताऱ्याला विचारणार तोच ते दोघेही गायब.
मला धक्का बसला. कुठे गेले ते दोघे?. मी इकडे तिकडे पाहत परत फिरलो.
"काय झालं रे, कोण होत?, सिम्बू का भुंकत होता?" सीमंतिनी एकामागून एक प्रश्न विचारू लागली. मी अनुत्तरित होतो.
"काही नाही गं, कोणी नव्हतं. कुत्रा मांजर दिसला असेल त्याला म्हणून भुंकत असेल". मी म्हणालो.
वेळ सावरली असली तरीही रात्र अजून सरायची होती.
© SURYAKANT_R.J.
